Yazar: Fatih Öztürk

Beyaz Dengesi: Fotoğraf ve Video Çekimlerinde Renk Doğruluğu Fotoğraf ve video prodüksiyonlarında renkler bir sahnenin atmosferini yansıtmak  için kritik bir rol oynar. Bu renklerin doğru bir şekilde yansıtılması büyük ölçüde "beyaz dengesi" (white balance) ayarına bağlıdır. Peki beyaz dengesi tam olarak nedir ve neden bu kadar önemlidir? Yazımızda sizler için anlattık. Beyaz Dengesi Nedir? Beyaz dengesi kameranın farklı ışık kaynakları altında beyaz rengin gerçekten "beyaz" görünmesini sağlamak için yaptığı bir ayarlamadır. Farklı ışık kaynaklarının (gün ışığı, floresan vb.) kendine özgü renk sıcaklıkları vardır ve bu farklılıklar çekim yapılan görselin genel renk tonunu doğrudan etkiler. Tabii bununla birlikte beyaz dengesi atmosferi daha güçlü yansıtmak için yaratıcı biçimlerde de kullanılabilir. Renk Sıcaklığı Nedir? Renk sıcaklığı ışığın rengini tanımlar ve kelvin cinsinden ölçülür. 2000 – 3500 gibi düşük kelvin değerleri sıcak, 9000 gibi yüksek kelvin değeri daha soğuk mavi tonları karşılar. Gün ışığı ise 4900 – 5600 kelvin aralığında beyazdır.

 Fujifilm’de Beyaz Dengesi Ayarları

• Auto Beyaz Önceliği: Ampul ışığı gibi sıcak renklerin bulunduğu ortamlarda çekim yaparken bu sıcak tonu dengeler, nötrleştirir. Beyazın daha doğru çıkması için kullanılır.
• Auto: Işığın sıcaklığını algılar ve ortalama bir nötr sonuç üretmeye çalışır. Hızlı çekimler ve çeşitli ışık koşulları için güvenilirdir.
• Auto Ambiyans Önceliği: Beyazı nötrleştirmek yerine ışığın doğal rengini yansıtarak daha sıcak veya soğuk (ortam ışığına göre) görünmesini sağlar.
  
  

• Kişisel (1,2,3): Ortamın ışık koşullarına göre beyaz veya gri bir kartın fotoğrafını çekerek yapılan beyaz dengesidir.
• Kelvin: Renk sıcaklığının doğrudan bir kelvin değeri girerek ayarlanmasına imkan tanır.
• Gün Işığı: Kelvin karşılığı olarak 5600’e denk gelir. Gün ışığı altında çekim yapmak için uygundur.
• Bulutlu: Soğuk mavi tonları dengelemek için hafif sıcaklık ekler. Kelvin değeri olarak 6500-8000 değerleri arasındadır.
• Floresan 1: Farklı tip floresan ışıkları için üç ayrı hazır preset bulunur. Bunlardan ilki beyaz ışığa göre yani 5000-5600 kelvin aralığına denk gelen ayardır.
• Floresan 2: Hafif soğuk tonları dengelemek için biraz sıcak bir ton verir.
• Floresan 3: Sıcak tonları dengelemek için soğuk bir ton verir.
• Ampul: Sarı ampul ışığını dengelemek için soğuk bir ton verir. 2700 – 3200 kelvin aralığına denk gelir.
• Su altı: Su altı çekimlerinde ya da mavi tonların hakim olduğu bir ortamda maviyi nötrleyerek daha homojen bir beyaz dengesi oluşturur.

Renk sıcaklığını ve tonunu daha hassas kontrol etmek için ince ayarlar da yapabilirsiniz. Kullanacağınız beyaz ayarının üzerindeyken joysticki sağa kaydırabilir ya da basabilirsiniz. Böylelikle karşınıza ince ayar seçeneği çıkacaktır. Bu seçenekle kırmızı ve mavi tonlar üzerinden daha hassas bir ayar yapabilirsiniz.

Beyaz Dengesi Ne Zaman Manuel Ayarlanmalı?
Güncel her Fujifilm fotoğraf makinesinin auto beyaz dengesi birçok durumda tutarlı sonuçlar verecektir. Ama bazı çekim koşullarında manuel beyaz dengesi kullanmanın da avantajları vardır. Örneğin;

• Stüdyo çekimlerinde ışık koşullarınız sabitse doğru renkleri elde etmeniz için manuel olarak bir kelvin değeri girmek idealdir.
• Ürün videosu sanat eseri çekimleri gibi renk doğruluğu gerektiren yerlerde manuel bir kelvin değeri girmek yine daha ideal olacaktır.
  
  

Raw Formatında Çekim ve Beyaz Dengesi
Raw formatında çektiğiniz fotoğrafları Lightroom, Photoshop, Capture One gibi programlarda beyaz dengesini kayıpsız olarak yeniden düzenleyebilirsiniz. Sadece JPEG formatında yaptığınız çekimlerde düzenleme esnekliğiniz oldukça azalacaktır.

Videoda Beyaz Dengesi Neden Daha Önemlidir?
Video çekimlerinde de Raw format imkanı vardır. Ama çok yüksek dosya boyutu post prodüksiyonda getireceği zorluklar nedeniyle videoda RAW format fotoğrafa kıyasla çok daha nadir prodüksiyonlarda kullanılır. Yanlış beyaz dengesi ile çekilmiş bir video, post prodüksiyon aşamasında düzeltilmeye çalışıldığında görüntüde renk yırtılmaları, kumlanma gibi sorunlar oluşturacaktır.  Ayrıca çekimler arasındaki renk tutarsızlığı atmosferi bozacak ve izleyiciyi videodan koparacaktır. Bu sebeplerle videoda doğru beyaz dengesini ayarlamak çok daha kritik bir öneme sahiptir.

©Haruki Fujimoto | X-E5 | XF23mm F2.8

Beyaz dengesi bir çekimin önemli unsurlarından biridir. Ürün çekimleri gibi alanlarda maksimum doğruluğu hedeflerken bazı çekimlerde atmosferi güçlendirmek için farklı şekillerde de kullanılabilir. Örneğin düğün fotoğraflarında sıklıkla gördüğümüz bir kullanım olan daha sıcak tonlarla romantik bir etki yaratmak gibi. Işık, koşullar ve konular her an değişebilir. Ama siz ışığın dilini ve kameranızı daha iyi öğrendiğinizde daha güçlü hikayeler anlatabilirsiniz.

Yazar Hakkında Fatih Öztürk 1994 yılında Bursa'da doğdu. İlk, orta ve lise öğrenimini Bursa'da tamamladı. 2017 yılında Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Radyo, Tv ve Sinema bölümünü “Arayış” isimli kısa film projesi ile bitirdi. Reklam ajansları ve TV kanallarında kamera ve kurgu alanlarında çalıştı. 2023'ten bu yana Fujifilm Bursa Showroom'da çalışmaktadır.